Als we het hebben over de bakermat van wijn, dan is dat wat ons betreft toch echt Frankrijk. Wijn is dankzij dit prachtige land goed op de kaart gezet. De Fransen weten maar al te goed hoe ze goede wijnen maken die bij elk gebied passen. Het zal je daarom vast niks verbazen dat Frankrijk vele wijngebieden heeft met tal van druiven en verschillende regels per gebied. Hoe dat nou allemaal in elkaar zit? Er zijn menig boeken over geschreven, wij geven je de korte uitleg!
De meest populaire Franse wijnen:
-
Normale prijs 7,98 Speciale prijs 5,99Je bespaart - Château Bruni Cuvée Prestige Bordeaux Supérieur2020 | Frankrijk, BordeauxSmaak - StevigDruif - Merlot, Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Malbec, Petit Verdot9,29
-
De wijnstok was al heel lang geleden in Frankrijk te vinden. Griekse zeevaarders stichtten rond 600 voor Christus de kolonie Massalia, de plaats die we nu kennen als de Franse havenstad Marseille, en plantten er wijnstokken aan Vanuit hier breidden de Grieken hun wijngaarden uit via het huidige naar het Rhônedal. De Romeinen hebben hier jaren op voortgebouwd. Toen in 313 de volledige vrijheid van godsdienst werd verklaard, werd het Christendom een feit. Wijn werd een essentieel onderdeel van de erediensten, waardoor de wijngaarden toenamen. Toen de macht van de kerk afnam, werd wijn een drank voor alle Fransen.
Neergang
Het waren glorieuze jaren, waarin wijnbouw een groot succes bleef. De komst van schimmelziektes en de druifluis in de wijngaard maakte het de Franse wijnmakers niet makkelijk. De druifluis bijt kleine wondjes in de wortels van de wijnstok, met als gevolg dat de wortel geen water en mineralen meer op kan nemen. Wijngaarden werden verwoest. Er werd een groot bedrag uitgekeerd als iemand de genezing voor dit probleem zou vinden. Zij ontdekten dat de druifluis nogal kieskeurig is, de luis zet zijn tanden niet in de wortels van Amerikaanse wijnstokken. Met die kennis was het vinden van een remedie simpel: je ent een Europese wijnstok op de wortels van een Amerikaanse wijnstok. Probleem opgelost en de wijnbouw gered.
Groots appellationssysteem
In 1935 ging het AOC-systeem van kracht. De wijnen met een dergelijke appellation, zijn wijnen waarvan de geografische oorsprong, de samenstelling van de druivensoorten en de productiemethoden nauwkeurig zijn geregeld. Wanneer een wijnboer vrijer wil zijn in keuzes voor de wijn die hij of zij wil produceren, is er ook een beschermde geografische aanduiding: in Frankrijk de Indication Géographique Protégée genoemd. Dit is de EU-benaming die geleidelijk in de plaats komt van de vin de pays, vaak uit gebieden die groter zijn dan de AOC-zones, waarin niet-traditionele rassen en hogere opbrengsten zijn toegestaan.
Wijnland Frankrijk dus. Wist je dat...
- Frankrijk met 750.000 hectare wijngaardareaal zo'n elf procent van het wijnbouwareaal in de wereld vertegenwoordigt;
- Frankrijk in 2019 zo’n 4,2 miljard liter wijn produceerde, dat is zeventien procent van de wereldproductie;
- Frankrijk de op één na grootste wijnproducent ter wereld is, na Italië. Echter wisselt dit jaarlijks, ze zitten erg dicht bij elkaar;
- Driekwart van de geproduceerde wijnen stille wijnen zijn, waarvan 55 procent rood, 26 procent wit en 19 procent rosé?
- Beroemdste wijnstreken: Bordeaux, Bourgogne, Champagne, Elzas, Languedoc-Roussillon, Loire, Provence en Rhône
- Belangrijkste druiven: Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Malbec, Merlot, Pinot Noir, Sauvignon Blanc en Syrah
- Thuisland van de duurste wijn ter wereld: Romanee Conti 1945, geveild voor 558.000 dollar
De belangrijkste en grootste wijnregio’s van Frankrijk
Frankrijk kent vele mooie regio’s. Ze zijn niet allemaal even bekend. We lichten er in deze blog acht uit. Dit zijn namelijk de acht bekendste wijnregio’s van Frankrijk. Daar wil jij alles over te weten komen!
Let Paris be France's head, Champagne her soul; Burgundy is her stomach
Jancin Robinson & Hugh Johnson
Bourgogne
Chablis, Chassagne-Montrachet, Givry… In de Bourgogne worden vele mooie wijnen gemaakt. Wijnstreek Bourgogne kent een rijke geschiedenis. Sinds het begin van onze jaartelling worden hier al wijnen gemaakt, die wereldberoemd zijn. De wijngaarden in de Bourgogne bevinden zich op gunstig gelegen hellingen, waar de druiven optimaal profiteren van de zon. In juli 2015 kwamen de wijngaarden van de Bourgogne zelfs op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
Bourgogne staat bekend om de kwaliteitswijnen van pinot noir voor rode wijnen en chardonnay voor witte wijn. In Beaujolais, de zuidelijkste regio van Bourgogne staat er echter een andere blauwe druif op het podium: gamay. Kom je een wijn tegen uit Bouzeron? Dan speelt de witte druif aligoté de hoofdrol en in het dorpje Saint-Bris maken ze wijnen van sauvignon blanc. Er zijn dus zeker uitzonderingen!
Bourgogne kent vijf wijnregio’s: het noordelijke Chablis met frisse en minerale wijnen van chardonnay, de Côte d’Or in het hart van Bourgogne waar de mooiste wijnen worden gemaakt (en dat is opgesplitst in Côte de Nuits en Côte de Beaune), het heuvelachtige Côte Chalonnaise, het rustieke Mâconnais en de Beaujolais die qua omvang, stijl, bodem en druif sterk verschilt van de rest van de Bourgogne.
Champagne
Denk je aan bubbels, dan denk je vast aan champagne. Champagne is de beroemdste mousserende wijn ter wereld en vormt een referentie voor vele andere mousserende wijnen. Waar in de streek Champagne eerste stille wijnen werden gemaakt, zijn de mousserende wijnen ondertussen niet meer weg te denken. Ook de wijngaarden in Champagne wisten in 2015 een welverdiende plek op de Werelderfgoedlijst van Unesco te veroveren. Dat is echter niet het enige, ook de kelders en verkoophuizen zijn namelijk onderdeel van de Werelderfgoedlijst.
Wist je trouwens dat champagne alleen uit de Champagnestreek mag komen? Hoewel er wereldwijd honderden mousserende wijnen worden gemaakt, mag alleen de mousserende wijn uit de wettelijk afgebakende streek Champagne ook daadwerkelijk de felbegeerde naam champagne dragen. Bubbels uit andere gebieden in Frankrijk komen als Crémant op de markt. Buiten Frankrijk heeft elk land zijn eigen naam voor de geproduceerde mousserende wijnen.
De wijnstreek, gelegen rond de steden Reims en Epernay, is de meeste noordelijke van Frankrijk, waar het eigenlijk te koud is voor wijnbouw. Toch is het juist het koele klimaat dat zorgt voor de aangename zuurgraad van de wijn. De kalksteenbodem in de streek bevat mineralen die de mousserende wijn een specifieke smaak geeft. Drie grote druiven maken 99,5 procent van de aanplant uit. Pinot noir, pinot meunier en chardonnay vormen samen het succes van champagne. Jaarlijks worden er zo’n 385 miljoen flessen Champagne ontkurkt. Hoe champagne wordt gemaakt? Dat lees je hier.
Zo lees je op een champagne-etiket hoe droog of zoet de champagne is:
| Brut nature of zéro dosage | Minder dan 3 gram per liter restsuiker, geen suiker toegevoegd |
| Extra brut | 0 tot 6 gram per liter restsuiker (beendroog) |
| Brut | Minder dan 12 gram per liter restsuiker (droog) |
| Extra | 12 tot 17 gram per liter restsuiker (droog) |
| Sec | 17 tot 32 gram per liter restsuiker (half-droog) |
| Demi-Sec | 32 tot 50 gram per liter restsuiker (half-zoet) |
| Doux | Meer dan 50 gram per liter restsuiker (zoet) |
Bordeaux
Bordeaux is het kloppende hart van de Franse wijnbouw en de meest prestigieuze wijnstreek ter wereld. De succesfactoren van deze wijnregio in het zuidwesten van Frankrijk zijn onder meer het gematigde zeeklimaat, de bodemsamenstelling, de rivieren Garonne en Dordogne die samenkomen in de Gironde en de wijnbouwtradities. Bordeaux telt welgeteld een kwart van het gehele appellation-wijngaardareaal van Frankrijk.
Ruim negentig procent van alle wijnen die hier worden gemaakt zijn rood. Koning van de rechteroever, met beroemde gebieden als Saint-Émilion en Pomerol, is de druif merlot. Op de linkeroever, in het bekendste gebied Médoc, domineert cabernet sauvignon.
In 1855 ontstond op verzoek van keizer Napoleon III een classificatie: de grands crus classés van Bordeaux. In tegenstelling tot de meeste gebieden in Frankrijk geldt deze classificatie niet voor de wijngaarden maar voor een specifiek château. De verschillende châteaus zijn gerangschikt op grond van hun commerciële waarde over een periode van tientallen jaren. Echter is deze classificatie daarna nooit meer herzien, met uitzondering van een promotie voor Château Mouton Rothschild van deuxième cru classé tot premier cru classé zijn Hoe dit precies zit? Lees hier over dit classificatiesysteem.
Loire
Het uitgestrekte Loiregebied, met wijngaarden zo ver het oog reikt. De streek vertoont een grote verscheidenheid aan landschappen, klimaatzones en bodems. Dat is waarom de Loire, dat ook wel de tuin van Frankrijk wordt genoemd, een ongelooflijk breed scala aan wijnen voorbrengt. Van Rosé uit Anjou, tot rood, droog en weelderig zoet wit en mousserend uit Touraine en natuurlijk de wereldberoemde witte wijnen uit Sancerre en Pouilly-Fumé, de parels onder de Sauvignon Blanc-wijnen. Hier zijn de wijnen van deze druif op hun best. Stuivend fris, met de typische geuren van kruisbessen en de levendige zuren die zo typerend zijn voor een goede Sauvignon Blanc.
Wijnstreek de Loire heeft haar naam te danken aan de langste rivier van Frankrijk, rivier de Loire, van ruim duizend kilometer lang. De rivier ontspringt in het Massif Central in de Ardèche en mondt voorbij Nantes uit in de Atlantische Oceaan. De vele wijngebieden in het Loiregebied liggen tegen de Loire of haar zijriviertjes aan. In de late middeleeuwen, toen de wijnbouw hier al volop gaande was, was de Loire de belangrijkste waterweg om wijnen naar Midden en Zuid-Frankrijk te vervoeren.
Elzas
De Elzas! Een wijnbouwgebied dat in het verleden afwisselend tot Frankrijk en Duitsland behoorde. Natuurlijk kan dit prachtige wijngebied niet ontbreken in deze lijst van Frans wijnstreken. Wist je overigens dat dit een van de zonnigste gebieden van Frankrijk is? Dat komt omdat het gebied tegen al het slechte weer wordt beschermd door gebergte de Vogezen en het Rijndal. De Elzas kent een eigen keuken en identiteit.
De wijnen uit de Elzas zijn geen typische Franse wijnen. De belangrijkste druivenrassen in dit gebied zijn riesling, pinot blanc, gewürztraminer en pinot gris. Voor rood staat één druivenras aangeplant, namelijk de pinot noir. De wijngaarden liggen op de voetheuvels aan de oostzijde van de Vogezen, op steile hellingen. Op deze hellingen staan de wijnstokken en hangen de druiven heerlijk te bakken tot ze voldoende rijpheid hebben gecreëerd. Gezien het fijne klimaat in de Elzas worden vaak ook vendanges tardives gemaakt. Dit zijn witte wijnen van laat geplukte druiven: overrijp en gedeeltelijk verschrompeld. Hierdoor ontstaat er een behoorlijk hoog suikergehalte in de druif. Perfect voor het maken van zoete wijnen.
Rhône
De Rhône is een groot wijngebied, dat na Bordeaux het grootste gebied is als het aankomt op appellations. Denk je aan de Rhône, dan denk je vaak aan rode wijn. Maar ook in dit gebied is witte wijn steeds meer opkomend. De Rhône kan worden onderverdeeld in de noordelijke en zuidelijke Rhône.
In de noordelijke Rhône heeft de druif syrah de lead. De witte druif viognier speelt hier een bijrol en ook roussanne en marsanne worden steeds vaker in de wijngaarden aangeplant. In de appellations Saint-Joseph, Crozes Hermitage, Hermitage, Cornas komt de druif syrah perfect tot uiting, soms aangevuld met een klein beetje witte wijn. In Condrieu zijn de rollen omgedraaid en wordt witte wijn van honderd procent viognier gemaakt.
In de zuidelijke Rhône wordt syrah veelal aangevuld met twee andere druiven. Het gebied staat bekend om haar GSM blends van grenache, syrah en mourvèdre. Uit de zuidelijke Rhône komen wijnen uit Gigondas, Cairanne, Vacqueyras, Costières de Nimes en natuurlijk niet te vergeten: de pauselijke wijn uit Châteauneuf-du-Pape. In Beaumes-de-Venise wordt een prachtige dessertwijn van muscat blancs à petit grains gemaakt.
Provence
Provence, met haar prachtig frisse en minerale bleekroze rosés, lavendelvelden en Provençaals genot. De Provence is een van de oudste wijngebieden van Frankrijk. Zo’n zeshonderd jaar voor Christus legden Griekse kolonisten er de eerste wijngaarden aan. De Romeinen breidden de wijnbouw vervolgens uit en gaven het gebied de naam Provincia Romana (Romeinse provincie), later afgekort tot Provence. Het zuidwesten van de streek kent het droogste, zonnigste en warmste klimaat van Frankrijk en is daardoor ideaal voor wijnbouw.
Denkend aan de Provence, loopt een wijnliefhebber al rap het water in de mond. De streek staat namelijk bekend om z’n immens populaire bleekroze rosé. Uit Provence komen ook mooie rode en witte wijnen, toch wordt in de streek verreweg het meest rosé gemaakt. Waarvan een grote hoeveelheid ook lokaal wordt genuttigd. Benieuwd geworden naar de Provence? Lees dan zeker deze blog: Alles wat jij over de Provence en haar rosé wilt weten.
Languedoc-Roussillon
Hét grootste wijngebied van Frankrijk, goed voor een kwart van het Franse wijngaardareaal, is de Languedoc-Roussillon. Dit gebied is steeds meer up en going. De kwaliteit van de wijnen wordt beter en beter en het gebied krijgt niet voor niks steeds meer bekendheid. Het bijzondere aan de Languedoc-Roussillon is dat er in het gebied zo ontzettend veel verschillende druivenrassen aangeplant staan. Er staan klassieke druivenrassen zoals cabernet sauvginon, merlot, syrah, chardonnay, sauvignon blanc en viognier. Dat is nog lang niet alles, er staan namelijk ook super veel lokale druivenrassen aangeplant, met elk hun eigen kenmerken.
In dit gebied maken ze witte wijnen, rode wijnen, mousserende wijnen en zelfs zoete wijnen. Elke appellation heeft verschillende regels welke druivenrassen gebruikt mogen worden. De eigenwijze wijnboeren in dit gebied willen graag zelf experimenteren en aantonen dat ook andere druivenrassen prachtige wijnen creëren in dit gebied. Daarom komen veel wijnen als IGP ‘Pays d’Oc’ op de markt. Dit geeft wijnmakers meer vrijheid om eigen wijnen te creëren.
