Wijnglazen zijn er in verschillende soorten en maten. Groot, klein, helder, met opdruk of gravering, met groene of transparante poot, en ga zo maar door. Welk glas is het beste? Dat verschilt per wijn. Voor elk type wijn is er een ander glas. De vorm van het glas kan zelfs bepalen hoe de smaak ervan beleefd wordt.
Een wijnglas bestaat uit een voetje, de steel en de kelk (daar waar de wijn in gaat). De steel is bedoeld om het glas vast te houden. Zo blijft de kelk schoon en wordt de wijn niet verwarmd door de warmte van de hand. Er zijn heel veel verschillende formaten en typen wijnglazen. In de zeventiende eeuw was de Roemer erg populair. Deze hadden een dikke poot en een brede voet met noppen. De noppen waren naast versiering bedoeld om het glas niet uit de (vette) hand te laten glijden. Sommige regio`s hebben hun eigen glas, zoals het glas met kleine kelk en groene steel van de Elzas.
Glas of kristal
Het voornaamste verschil tussen glas en kristal is dat kristal mineralen bevat (zink, magnesium, lood of juist geen lood) welke het materiaal versterken. Daardoor kunnen er dunne maar sterke glazen geproduceerd worden. Glas heeft dit niet waardoor het vaak wat dikker is om net zo stevig te zijn. Glas kan dan wel weer in de vaatwasser, hoewel het beter is ze met de hand schoon te maken.
Vorm van het glas
De vorm van het glas kan de wijnbeleving beïnvloeden. Het klinkt misschien raar, maar het klopt wel. Een gerenommeerd Oostenrijks glasbedrijf, Riedel is begonnen met voor elk wijntype een glas te ontwikkelen met een vorm waarmee de smaak zo goed mogelijk tot zijn recht komt. Want de vorm van het glas bepaald volgens hen 'hoe je de wijn op de tong legt'. Iedereen kent wel het plaatje uit een biologieboek van de tong, verdeeld over verschillende smaakdelen (zoet, zuur, zout en bitter). Men ging er altijd van uit dat je alleen op specifieke delen van de tong een smaak kunt waarnemen. Tegenwoordig weten we dat er over de hele tong smaakpapillen zitten die alle smaken waarnemen. Toch is het wel zo dat bepaalde smaken op een specifiek gedeelte van de tong beter waargenomen worden dan elders. Met die wetenschap kun je rekening houden bij het bepalen van de vorm van het wijnglas. Wanneer een wijn met hoge zuren meteen op het zuurgevoelige deel van de tong terechtkomt, komt de wijn zuurder over dan dat deze in werkelijkheid is. Riedel probeert de wijn door middel van het glas zo mooi mogelijk te presenteren, en het werkt.
Ruime glazen
Waarom zijn wijnglazen zo overdreven groot? Men schenkt ze toch niet vol. Dat komt omdat wijn wat ruimte nodig heeft. Ruimte om de wijn te kunnen ronddraaien in het glas (walsen), zodat de geur beter waargenomen kan worden. Probeer het maar eens. Stilstaande wijn in een glas geeft minder geur vrij dan een zojuist zwierig gewalste wijn. Ook heeft wijn wat lucht nodig om los te komen, net alsof de wijn in een karaf gedecanteerd wordt.
Verschil rode en witte wijnglazen
Rode wijn wordt in een groter en breder glas geschonken dan witte wijn. Dat wordt gedaan omdat rode wijn doorgaans complexer van smaak is dan witte wijn. Bij een wijnglas met wijde opening komt het aroma beter tot zijn recht. Een glas met smalle opening, zoals vaak voor witte wijn gebruikt wordt, zorgt er dan weer voor dat de wijn langer koel blijft. Dit gezegd hebbende, gebruiken wij toch stiekem het liefst de ruime, wijde rode wijnglazen voor witte en rode wijn. Ook het aroma van witte wijn komt hier mooi in uit en als je een beetje doornipt is het probleem van opwarming van de wijn helemaal niet aan de orde.
Poetsen
Wijnglazen kunnen het beste met de hand afgewassen worden. De vaatwasser is makkelijk, maar naast dat de grote glazen eigenlijk nergens goed passen laat de vaatwasser soms ook vervelende geuren achter. Handmatig schoonmaken met een beetje warm water en afwasmiddel is het beste. Wel even naspoelen met heet water om te voorkomen dat er zeepresten achterblijven. Zet de glazen rechtop in de kast. Als ze ondersteboven worden weggezet kunnen er in de kelk geurtjes blijven hangen.